Bijen spelen een cruciale rol in ons ecosysteem. Ze bestuiven planten, dragen bij aan de biodiversiteit en ondersteunen de voedselproductie. Maar hoe lang leeft een bij eigenlijk? Het antwoord hangt af van de soort en de rol die ze vervult in de korf of in de natuur.
Levensduur van honingbijen
Honingbijen (Apis mellifera) leven in goed georganiseerde kolonies die bestaan uit een koningin, werkbijen en darren. Hun levensduur varieert afhankelijk van hun functie en het seizoen:
- Koningin: De koningin is het enige vruchtbare vrouwtje in de kolonie en kan twee tot vijf jaar leven. Ze legt tot 2.000 eieren per dag en zorgt zo voor het voortbestaan van de bijenkolonie.
- Werkbijen: Deze vrouwelijke bijen vervullen verschillende taken, zoals het verzorgen van het broed, het bouwen van raten en het verzamelen van voedsel. Hun levensduur hangt af van het seizoen:
- Zomerbijen leven slechts vier tot zes weken, omdat hun intensieve zoekvluchten hen snel uitputten.
- Winterbijen daarentegen kunnen tot zes maanden overleven, omdat hun taak vooral bestaat uit het warmhouden van de kolonie en het helpen overleven in de winter.
- Darren: Mannelijke bijen hebben een korte levensduur van vier tot acht weken. Hun enige doel is om te paren met een koningin. Na de paring sterven ze, en onbevruchte darren worden in de herfst uit de korf verdreven.
Levensduur van wilde bijen
Wilde bijen verschillen sterk van honingbijen in hun levenswijze en levensduur. Alleen al in Duitsland zijn er meer dan 560 soorten wilde bijen, waarvan veel solitair leven.
- Solitaire bijen: De meeste wilde bijen, zoals metselbijen of zandbijen, leven alleen. Volwassen bijen leven meestal slechts twee tot zes weken, net lang genoeg om nesten te bouwen en eitjes te leggen.
- Hommels (Bombus spp.): Hommels zijn ook wilde bijen, maar ze leven in kleine kolonies. Een hommelkoningin kan tot een jaar leven, terwijl werkbijen meestal slechts vier tot zes weken overleven.
Waarom leven bijen verschillend lang?
De levensduur van een bij hangt af van verschillende factoren:
- Seizoen: Winterbijen leven langer omdat ze minder actief zijn.
- Rol in de kolonie: Koninginnen leven langer dan werkbijen of darren.
- Omgevingsfactoren: Pesticiden, ziekten en voedselschaarste kunnen de levensduur van een bij verkorten.
Hoe kun je bijen helpen?
Bijen worden bedreigd door habitatverlies en pesticiden. Iedereen kan bijdragen aan hun bescherming:
- Plant nectarrijke bloemen: Inheemse planten, kruiden en struiken bieden essentiële voedselbronnen.
- Creëer nestplaatsen: Bijenhotels en ongestoorde stukjes grond helpen solitaire bijen onderdak te vinden.
- Vermijd pesticiden: Chemische bestrijdingsmiddelen schaden bijen en andere bestuivers.
- Bied waterbronnen aan: Ondiepe schalen met water en kleine steentjes helpen bijen veilig drinken.
De levensduur van een bij varieert afhankelijk van de soort, het seizoen en haar rol. Terwijl honingbijenkoninginnen meerdere jaren kunnen leven, overleven werkbijen en wilde bijen vaak maar enkele weken. Door bloemen te planten en bijvriendelijke tuinen te creëren, kan iedereen bijdragen aan de bescherming van deze onmisbare bestuivers.