Vlinders brengen kleur, beweging en leven in elke tuin en spelen een belangrijke rol bij de bestuiving. Door het verlies van hun leefgebied worden echter veel vlindersoorten bedreigd. Met een vlindervriendelijke tuin kun je ze voorzien van voedsel, beschutting en broedplaatsen, en tegelijkertijd de biodiversiteit bevorderen.
Of je nu een grote tuin of slechts een klein balkon hebt – met deze gids kun je een leefomgeving creëren die vlinders aantrekt en ondersteunt.
Een gewone gele koninginnenpage
Waarom een vlindertuin aanleggen?
Een vlindertuin is niet alleen mooi om naar te kijken, maar biedt ook veel voordelen:
- Ondersteunt de biodiversiteit – Een vlindervriendelijke tuin helpt ook bijen, vogels en andere bestuivers.
- Bevordert natuurlijke plaagbestrijding – Veel vlinders leggen hun eitjes op planten die rupsen aantrekken, die op hun beurt een voedselbron zijn voor vogels.
- Zorgt voor ontspanning en mindfulness – Het observeren van vlinders kan rustgevend en voldoening gevend zijn.
- Verbetert de bestuiving van planten – Vlinders dragen bij aan een gezonde tuin door planten te helpen zich voort te planten.
De vlindertuin plannen
Om een tuin te ontwerpen die vlinders aantrekt, moet je rekening houden met de volgende elementen:
1. De juiste locatie kiezen
Vlinders houden van warmte en zonlicht. Kies daarom een plek die minstens zes uur per dag direct zonlicht ontvangt. Een beschutte plek tegen de wind maakt het voor vlinders gemakkelijker om neer te strijken en te eten.
2. De juiste planten kiezen
Vlinders hebben twee soorten planten nodig:
- Nectarplanten – Deze dienen als voedselbron voor volwassen vlinders.
- Waardplanten – Hier leggen vlinders hun eitjes en voeden de rupsen zich.
Kies een variatie aan inheemse planten die in verschillende seizoenen bloeien, zodat er altijd voldoende voedsel beschikbaar is.
Een pauwvlinder
Aanbevolen nectarplanten:
- Vlinderstruik (Buddleia)
- IJzerkruid (Verbena)
- Lavendel
- Zonnehoed (Echinacea)
- Oregano (Origanum)
- Klimop (Hedera, voor late bloeiperiodes)
Aanbevolen waardplanten:
- Brandnetels (voor atalanta, dagpauwoog en kleine vos)
- Wilde peen en venkel (voor koninginnenpage)
- Rolklaver (voor blauwtjes)
Een vlindervriendelijke leefomgeving creëren
1. Schuilplaatsen bieden
Vlinders hebben beschutte plekken nodig om te rusten en zich te verstoppen voor roofdieren. Struiken, hagen en hoog gras bieden natuurlijke bescherming. Daarnaast kun je een vlinderkast plaatsen.
2. Water- en zonplekken inrichten
Vlinders hebben vocht nodig, vooral op warme dagen. Een ondiepe schaal met vochtig zand of aarde kan dienen als waterbron. Platte stenen op zonnige plekken helpen vlinders om op te warmen.
3. Geen pesticiden gebruiken
Chemische pesticiden en herbiciden zijn schadelijk voor vlinders en andere bestuivers. Gebruik natuurlijke methoden zoals combinatieteelt of biologische plaagbestrijding.
4. Een wilde hoek in de tuin laten
Een klein, ongestoord gebied met inheemse planten, gras en hopen bladeren biedt vlinders ideale omstandigheden om te overwinteren en zich voort te planten.
Een heideblauwtje
De vlindertuin onderhouden
1. Planten voor alle seizoenen aanbieden
Zorg voor een continue voedselbron van het voorjaar tot de herfst, zodat vlinders tijdens hun hele levenscyclus voedsel vinden.
2. Uitgebloeide bloemen regelmatig verwijderen
Door uitgebloeide bloemen te verwijderen (deadheading), bevorder je een langere bloeiperiode en kunnen vlinders langer van nectar genieten.
3. Sommige planten laten uitbloeien
Sommige vlindersoorten, zoals het distelvlindervrouwtje, voeden zich met zaadhoofden. Laat daarom enkele planten onaangeroerd staan.
4. Vlinders observeren en documenteren
Door bij te houden welke vlinders je tuin bezoeken, kun je waardevolle gegevens verzamelen over hun behoud. Overweeg om deel te nemen aan vlindertellingen in jouw regio.
Vlinders die je kunt tegenkomen
Afhankelijk van de regio kunnen verschillende vlindersoorten je tuin bezoeken. In Nederland en België zie je vaak:
- Dagpauwoog – Gemakkelijk te herkennen aan zijn opvallende, kleurrijke oogvlekken.
- Kleine vos – Een oranje-zwarte vlinder met een blauwe rand, vaak in tuinen te vinden.
- Atalanta – Zwart, wit en rood gekleurd, vaak te zien op vlinderstruiken.
- Icarusblauwtje – Een kleine, felblauwe vlinder die houdt van weides en tuinen.
- Distelvlinder – Een trekvlinder die elk jaar lange afstanden aflegt.
Een gewone citroenvlinder
Admiraalvlinder
Een vlindertuin aanleggen is een eenvoudige maar effectieve manier om de natuur te ondersteunen en tegelijkertijd je tuin te verfraaien. Met nectarrijke planten, schuilplaatsen en een pesticidevrij beleid kun je een leefomgeving creëren die vlinders aantrekt en beschermt.
Met een beetje geduld zal je tuin al snel bevolkt worden door deze fascinerende insecten. Begin vandaag nog en geniet van de kleurrijke diversiteit van vlinders in je eigen tuin!