Uilen spreken tot de verbeelding. Deze mysterieuze nachtvogels vervullen een belangrijke rol in de natuur door muizenpopulaties in balans te houden en dragen zo bij aan de biodiversiteit in bossen, weilanden en zelfs stadsparken. In Nederland kun je verschillende uilensoorten tegenkomen, elk met hun eigen kenmerken en leefgebieden.
Benieuwd welke uilen jij kunt spotten in je omgeving? Ontdek hier de meest voorkomende soorten in Nederland.
Kerkuil (Tyto alba)
De kerkuil is een van de meest herkenbare uilen van Nederland. Met zijn hartvormige gezichtssluier, lichte verenkleed en geruisloze vlucht is het een indrukwekkende verschijning. Kerkuilen jagen vooral in de schemering boven open graslanden, akkerranden en weilanden, waar ze dankzij hun uitstekende gehoor muizen kunnen lokaliseren.
Door verlies van nestgelegenheid en veranderingen in het landschap ging de kerkuilpopulatie lange tijd achteruit, maar dankzij nestkasten en bescherming van leefgebieden is deze soort aan het herstellen.
Bosuil (Strix aluco)
De bosuil is de meest algemene uilensoort in Nederland. Je herkent hem misschien wel aan zijn karakteristieke roep: de klassieke "oehoe". Deze ronde uil met bruin gevlekt verenkleed en grote donkere ogen leeft vooral in loofbossen, parken en groene woonwijken.
Bosuilen zijn territoriaal en blijven vaak jarenlang op dezelfde plek. Ze jagen 's nachts op kleine zoogdieren, vogels en soms insecten. Overdag rusten ze in een boomholte of dicht bladerdek.
Steenuil (Athene noctua)
De steenuil is klein van stuk, maar groots in karakter. Hij wordt vaak overdag gezien, zittend op een paaltje of schuurdak. Met zijn geelgouden ogen, gespikkelde verenkleed en alerte blik is het een opvallende soort, vooral op het platteland in Zuid- en Oost-Nederland.
Deze uil houdt van kleinschalig agrarisch landschap met knotwilgen, weilanden en oude schuren. Hij jaagt op insecten, regenwormen en muizen en maakt dankbaar gebruik van speciale nestkasten.
Ransuil (Asio otus)
De ransuil is een schuwe uil die je zelden ziet, maar wel kunt horen. Hij heeft opvallende oorpluimen en een gevlekt bruin-oranje verenkleed dat hem perfect camoufleert in naaldbomen. In de winter verzamelen ransuilen zich soms in groepen op een gezamenlijke rustplek, vaak in een dichte boom.
Ze jagen 's nachts op open terreinen zoals graslanden, waar ze vooral woelmuizen vangen. Hun rustplaatsen verraden hun aanwezigheid door de braakballen die onder de bomen liggen.
Velduil (Asio flammeus)
De velduil is een van de weinige uilen die je ook overdag kunt zien jagen. Deze indrukwekkende jager is vooral te vinden in open landschappen zoals veengebieden, heidevelden en duinen. Met zijn felle gele ogen, brede vleugels en actieve vlucht is hij goed te herkennen.
Velduilen zijn deels trekvogels. In de winter arriveren extra vogels uit Noord-Europa, waardoor de kans op waarnemingen in Nederland toeneemt. Hun voedsel bestaat voornamelijk uit veldmuizen.
Oehoe (Bubo bubo)
De oehoe is de grootste uil van Europa en inmiddels ook weer in Nederland te vinden. Deze indrukwekkende roofvogel heeft oranje ogen, flinke oorpluimen en een luide, diepe roep. Oehoes broeden op rotsige plekken of oude steengroeven, vooral in Limburg en delen van Gelderland.
Hoewel de soort zeldzaam blijft, neemt het aantal broedparen langzaam toe. Ze jagen op grotere prooien zoals konijnen, duiven en soms zelfs andere vogels.
Waar kun je uilen spotten in Nederland?
Uilen zijn te vinden in diverse Nederlandse landschappen. Hier zijn een paar goede locaties:
- De Gelderse Vallei en Achterhoek – Steenuilen en kerkuilen in het boerenland.
- De Veluwe – Bosuilen, ransuilen en kans op velduilen.
- De Limburgse mergelgroeves – Oehoes in hun natuurlijke broedgebied.
- Friese graslanden en Flevolandse polders – Ideaal voor kerkuilen en velduilen.
Wil je uilen helpen of zelfs aantrekken in je tuin of erf? Overweeg dan het ophangen van een nestkast voor steenuilen of kerkuilen (afhankelijk van je omgeving). Behoud oude bomen of hagen, en laat een deel van je tuin wild met hoog gras – een perfecte plek voor muizen, en dus aantrekkelijk voor uilen.
Uilen zijn fascinerende vogels die veel meer zijn dan alleen nachtroepers. Ze zijn onmisbaar voor het natuurlijk evenwicht, en door hun leefgebieden te beschermen en nestgelegenheid te bieden, draag jij direct bij aan de biodiversiteit in Nederland.