Vogels en vuurwerk door Arjan Dwarshuis
Nederlands bekendste vogelaar Arjan Dwarshuis is zijn hele leven al geobsedeerd door vogels. Hij is werkzaam als professioneel vogelgids, geeft lezingen en workshops over vogels kijken en is wereldrecordhouder vogel-spotten. Daarnaast schitterde hij in de documentaire Arjan’s Big Year en schuift hij regelmatig aan bij diverse radio- en televisieprogramma’s. Voor Vivara schrijft Arjan maandelijks een blog.
Het was weer een enerverende jaarwisseling, niet in de eerste plaats door de zoveelste lockdown en de belachelijk hoge temperaturen. De aanhoudende zuidwesterstorm blies de Russische beer terug tot ver in Siberië en daardoor bleef de horrorwinter, waar weermannen en- vrouwen ons traditiegetrouw voor waarschuwden, achterwegen. Om middernacht konden we praktisch in ons T-shirt het glas heffen. Toch was het niet het weer, maar het vuurwerk dat de show stal. De krantenkoppen op nieuwjaarsdag logen er niet om: ondanks een landelijk vuurwerkverbod werd er voor tientallen miljoenen euro’s schade veroorzaakt, raakten er honderden mensen gewond en kwam er zelfs een 12-jarige jongen om het leven. Maar over de gevolgen van onze knaldrang voor de natuur werd zoals gewoonlijk met weinig woorden gerept. Toch zijn die er wel degelijk.
Voor vogels bijvoorbeeld, verandert de wereld op oudejaarsavond in een ware hel. Op radarbeelden is dit goed zichtbaar: ieder jaar om klokslag 24.00 uur gaan miljoenen vogels in heel Nederland massaal de lucht in, (maar ook in de uren, dagen en zelf weken daarvoor is al veel verstoring zichtbaar). Ze vliegen tot wel 800 honderd meter hoogte en blijven daar in blinde paniek rondvliegen. Pas uren later, als het ergste geknal voorbij is, strijken ze weer neer. Tijdens deze paniekvluchten verspillen ze kostbare energie, maken ze nodeloos veel stresshormonen aan en vliegen ze zich te pletter tegen hoogspanningskabels, gebouwen en andere obstakels. Tuurlijk, vuurwerk is best geinig, dat kan ik niet ontkennen. Vroeger als klein jochie vond ik het ook geweldig om rotjes af te steken. Maar we moeten ons grondig afvragen of we dit nog wel willen, want de schade aan de samenleving én de natuur liegt er niet om.
On-Nederlands mooi
Hopelijk hebben jullie je tijdens de feestdagen op een andere manier vermaakt, zoals met het zoeken naar de drie gevleugelde kerstballen uit mijn vorige blog: de vuurgoudhaan, de putter en de appelvink. Die vogels, met hun on-Nederlands mooie kleuren, doen die tientallen miljoenen euro’s vuurwerk waarmee we ons land jaarlijks in een oorlogsgebied veranderen verbleken. Als je in jouw zoektocht bent geslaagd, dan kan je dat vast beamen.
Een nieuwe missie
Ook deze maand stuur ik je weer op missie, maar dit keer maak ik het je wat moeilijker. Al ben ik ervan overtuigd dat je met de juiste tips en tricks zal slagen. En als het je lukt om onderstaande vogelsoort te vinden, dan mag je jezelf officieel een vogelaar noemen, dat beloof ik je bij deze.
De klapekster
In tegenstelling tot wat zijn naam doet vermoeden is deze fascinerende gast uit het hoge noorden helemaal geen ekster, maar een klauwier. Het is een solitaire, middelgrote grijswitte zangvogel met lange staart, zwart ‘boevenmasker’ en een gevaarlijk uitziende gehaakte snavel waarmee hij korte metten maakt met grote insecten, hagedissen en amfibieën en zelfs muizen en zangvogels. Die spietst hij dan aan meidoorns en prikkeldraad zodat hij ook tijdens periodes van schaarste wat te peuzelen heeft. Vroeger broedde de klapekster nog in ons land, in uitgestrekte hoogveengebieden, nu komen ze hier alleen nog in kleine aantallen als doortrekker en wintergast voor. Je maakt de meeste kans in rustige, uitgestrekte, open gebieden met spaarzame boompjes en struiken, zoals heidevelden, hoogvenen en duingebieden. Vaak zitten ze dan in de top van een boom of struik als een torenvalk op de uitkijk en kan je ze ontdekken door goed te scannen met je kijker. Als je deze fascinerende vogel ineens in beeld krijgt, geeft dat een enorme kick die je niet snel zal vergeten.
Dan rest me nog om je succes te wensen!