De eerste keer door Arjan Dwarshuis
Wereldrecordhouder vogels kijken en Nederlands bekendste vogelaar Arjan Dwarshuis is zijn hele leven al geobsedeerd door vogels. Hij is werkzaam als professioneel vogelgids en geeft lezingen en workshops over vogels kijken. Daarnaast schitterde hij in de documentaire Arjan’s Big Year en schuift hij regelmatig aan bij diverse radio- en televisieprogramma’s. Voor Vivara schrijft Arjan maandelijks een blog.
Op mijn tiende begon ik fanatiek naar vogels te kijken. Vanaf dat moment fietste ik vrijwel dagelijks met een kijker om mijn nek door de duinen bij Scheveningen. Dat was de mooiste tijd van mijn leven, want bijna alles wat ik zag was nog nieuw. Mijn eerste ijsvogel, blauwborst en roerdomp herinner ik me nog als de dag van gisteren. Dat gevoel wanneer je zo’n vogel, die je al honderd keer in je vogelboek hebt bekeken maar nog nooit in het echt hebt gezien, voor het eerst in de kijker krijgt, is met geen pen te beschrijven. Ik raakte verslaafd aan het zien van nieuwe vogelsoorten, maar nu, ruim 25 jaar later, gebeurt het nog maar zelden dat ik in Nederland iets tegenkom wat ik nooit eerder heb waargenomen. Desalniettemin vind ik vogels kijken nog steeds geweldig en ben ik bijna dagelijks in het veld te vinden, maar eerlijk is eerlijk: soms mis ik die momenten wel een beetje.
Het afgelopen half jaar mocht ik opnieuw ervaren hoe het is om een beginnende vogelaar te zijn, niet helemaal zelf uiteraard, maar door de bril van Gisbert van Baalen. Gisbert is kunstkenner en podcastmaker en een goede vriend van mij. Ongeveer een jaar geleden, tijdens een etentje, vroeg hij of ik het leuk zou vinden om met hem een podcast over vogels spotten te maken. Ik corrigeerde hem meteen: ‘het is vogels kíjken.’ Zo werd de Vogelspotcast geboren, een podcastserie waarin ik hem en de luisteraar stap voor stap leer vogels kíjken.
Samen delen
We begonnen zoals iedere beginnende vogelaar dient te beginnen, dicht bij huis. En zo liep Gisbert op een waterkoude januariochtend ietwat onwennig met een verrekijker om zijn nek door het Vondelpark. Maar toen hij eenmaal doorhad hoe hij dat ding moest gebruiken ging er een wereld voor hem open. In zijn ogen zag ik diezelfde twinkeling die ik als klein jochie in mijn ogen moet hebben gehad toen ik mijn eerste ijsvogel zag. Die dag werd Gisbert een vogelaar, weliswaar één die nog geen mus van een merel kon onderscheiden, maar dat mocht de pret niet drukken. In de maanden daarna verkenden we samen de parken van Amsterdam, gingen we op zoek naar houtsnippen tijdens die ijzige februaridagen en stonden we beiden met kippenvel op ons armen te luisteren naar de misthoornachtige zang van de roerdomp in een rietmoeras in Waterland. Samen zagen we hoe de grutto’s half maart terugkeerden uit Afrika en toen hij begin april zelf zijn eerste blauwborst ontdekte, stond ik naast hem. Ondanks het feit dat ik al duizenden blauwborsten zag in mijn leven, voelde het voor mij ook een beetje als de eerste keer. Dat is misschien wel het mooiste aan vogels kijken, samen in de natuur zijn en zo’n moment met elkaar delen.
We mogen weer
Begin oktober mogen we weer, want dan begint seizoen 2 van de Vogelspotcast. Dit keer trekken we door heel het land en bezoeken we de mooiste Nederlandse natuurgebieden, zoals het Lauwersmeer en het Fochteloërveen. Gisbert zal voor het eerst de najaarstrek ervaren, het grootste natuurspektakel ter wereld. Ik weet zeker dat zijn mond zal openvallen van verbazing, zoals dat 25 jaar geleden ook bij mij gebeurde.